موانع ازدواج جوانان
ازدواج یکی از مهم ترین موضوعاتی که هر انسان با آن مواجه است و با توجه شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور موانع ازدواج جوانان بیشتر شده و باید مورد بررسی گردد
دلیل و اهمیت ازدواج
ازدواج امری مقدس و پر اهمیت است ، چرا که سبب بقای جامعه، حفظ ارزش های والای انسانی و رشد و پرورش اخلاقیات می گردد.
ازدواج مهم ترین تصمیم زندگی هر فرد است که اگر به درستی انجام شود میتواند زمینه ساز موفقیت های بعدی در زندگی او باشد. در ازدواج دو نفر تصمیم میگیرند حداقل دو سوم از عمرخود یعنی حدود چهل، پنجاه سال از عمر خود را با یکدیگر زندگی کنند. حال اگر این زوج نتوانند در کنار یکدیگر آرامش داشته باشند، در زندگی با تعارضاتی برخورد میکنند ولی اگر بتوانند از در کنار هم بودن لذت ببرند، می توانند هم به آرامش روحی و هم آرامش جسمی برسند که خود زمینه ساز رسیدن به موفقیت های بیشتری در زندگی است.
هدف از ازدواج
هدف کلی زندگی انسان قرب به خداوند است. کمال انسان هم در همین قرب و نزدیکی است. ایجاد یک زندگی همراه با تفاهم و شادی به رشد شخصیت فرد کمک میکند. زندگی که در آن احترام و اعتماد وجود داشته باشد ثمرات و برکاتی دارد. نیاز به همدم، عشق و محبت، ارضای نیازهای جنسی، داشتن حامی، رسیدن به آرامش، امنیت، دوری از انحرافات جنسی وکسب تجربیات جدید از ثمرات و برکات انتخاب و ازدواج درست میباشد. از دیگر اهداف ازدواج، تولد فرزندیست که در سایه این تفاهم به بهترین شکل تربیت شود .
نیازهای انسانی موثر در ازدواج
قوی ترین نیازهای پایه انسان، نیازهای فیزیولوژیک هستند و یکی از قوی ترین این نیازها، نیاز جنسی است. این نیاز، بیشترین عامل سوق دادن انسان به طرف گناه است و به عنوان یک فاکتور بسیار مهم در درون انسان عمل می کند که نمی توان از آن به سادگی گذشت.
اگر برنامه ریزی مخرب معاندان اسلام را مطالعه نماییم می بینیم که از دیرباز برای جلب توجه و انحراف مسلمانان از این عامل استفاده میکردند. زمانی که مسلمانان، اندلس را فتح کردند، در مدت زمان کوتاهی با استفاده از زنان و دختران خود توانستند به راحتی بر مسلمانان غلبه کنند. اکنون هم بیشترین هجمه با برافروختن این نیاز در غیر مسیر اصلی خود، صورت میگیرد. امروزه هزینه های هنگفتی در این شبیخون فرهنگی توسط دشمنان انجام می شود و عاملی که نوک پیکان آنان به سوی آن نشانه رفته همین نیاز فیزیولوژیک جنسی است. ازدواج مانند پناهگاه امنی است که در مقابل هجمه های شیاطین برای نابود سازی ارکان و اساس دین و هدایت بشرتا حدود زیادی بازدارندگی و مصونیت ایجاد میکند.
دلایل بی میلی جوانان به ازدواج
ازدواج برای بقای جامعه و حفظ اخلاقیات و ارزش ها ی والای انسانی بسیار مهم و ضروری است. اما بنا به علل و عواملی در سالهای اخیر شاهد عدم تمایل جوانان به انجام این امر مقدس هستیم. ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار جوان ایرانی در سن ازدواج قرار گرفته‌اند، اما بسیاری از آنها یا تمایلی به ازدواج ندارند یا اینکه باید هفت خوان مشکلات را پشت سر بگذارند تا بتوانند وارد زندگی مشترک شوند. .
موانع ازدواج جوانان
- تورم و مشکلات اقتصادی
- نداشتن شغل مناسب
- نبود مسکن
- عدم اجرای قوانین وضع شده در حمایت از جوانان و ازدواج و مسکن و شغل آنها
- سخت گیری های خانواده ها
- رسم و رسومات دست و پاگیر در ازدواج
- تعیین مهریه های نجومی و ترس از زندان
- رویاپردازی ها و توقعات بالا از یکدیگر
- نداشتن معیارهای مناسب و واقع گرایانه در انتخاب شریک زندگی
- داشتن تحصیلات عالیه و بالا رفتن سن ازدواج و سطح توقعات
- بالا رفتن آمار طلاق و ایجاد ترس از طلاق
- نفوذ فرهنگ غربی در اشاعه تجرد و فرد گرایی
- نرفتن زیر بار مسئولیت زندگی مشترک
- دوستی ها و روابط نامشروع پیش از ازدواج
- هم باشی و ازدواج سفید
توصیه اسلام به ازدواج
اسلام با تاکید به امر ازدواج و اهمیت آن مانع تراشان امر ازدواج را به شدت مواخذه نموده و سختگیری های آنها را خلاف انصاف و مروت و جدای از اخلاق انسانی و امری غیرخدایی و غیرشرعی میداند، از این رو به سختگیران هشدار میدهد که عواقب این برنامه در دنیا و آخرت دامنشان را خواهد گرفت و خداوند مهربان با آنان که در همه امور آسان میگیرند آسان میگیرد و با آنان که سختگیر هستند، سخت خواهد گرفت.
اهمیت نگاه درست به ازدواج
کسى که ازدواج کند، نیمى از دین خود را حفظ نموده است و براى نیمه دوم باید تقواى خدا در پیش گیرد. هدف کلی زندگی انسان قرب به خداوند است. کمال انسان هم در همین قرب و نزدیکی است. اسلام در صورت توانایی فرد بر ازدواج، مجرد زیستن او را فضیلت نمی داند و حتی آن را نکوهش می کند. پیامبر اکرم (ص):هر کس توانایی ازدواج کردن داشته باشد و ازدواج نکند از ما اهل بیت نیست.
انتخاب درست در ازدواج
ازدواج مهم ترین تصمیم زندگی هر فردی هست که اگر به درستی انجام شود می تواند زمینه ساز موفقیت های بعدی او باشد. انسانها در طول زندگانی خود تصمیم های زیادی میگیرند اما انتخاب همسر یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین این انتخاب ها است. دلیل این اهمیت این است که در ازدواج دو نفر تصمیم می گیرند که حداقل دوسوم عمر خود را با یکدیگر زندگی کنند. حال اگر این افراد انتخاب خوبی نکرده باشند هر دو دچار گرفتاری ها و تعارضاتی می شوند. بنابراین بسیار اهمیت دارد که معیار های درستی برای انتخاب همسر داشته باشند. ولی اگر بتوانند از در کنار هم بودن لذت ببرند، می توانند هم به آرامش روحی و هم آرامش جسمی برسند که خود زمینه ساز رسیدن به موفقیت های بیشتری در زندگی است.
ترغیب جوانان به ازدواج
الف-سهم مسئولین در رفع موانع و ترغیب به ازدواج:
مهمترین بخش اثرگذار در جامعه کنونی با شرایط سختی که جوانان درگیر آن هستند، متوجه مسئولین جامعه است. فراهم کردن شرایط ازدواج آسان و همچنین فراهم کردن شرایطی جهت اعطای تسهیلات بانکی و تهیه مسکن و شغل مناسب میتواند انگیزه ای برای جذب جوانان به ازدواج باشد.
ب-نقش خانواده ها
خانواده یکی از مهم ترین نقش ها را در ترغیب جوانان به امر ازدواج دارد. بیشترین ساعات عمر جوانان درکنارخانواده است. رفتارهای پدر و مادر در این زمینه بسیار اهمیت دارد. بهترین کار خانواده برای تشویق جوانان به ازدواج این است که والدین از مشاجرات خود در حضور فرزندانشان خودداری کنند تا ذهنیت بدی از ازدواج در آنها ایجاد نشود و در مقابل، ابتدا از زیبایی های ازدواج برای فرزندانشان بگویند و بعد هم از مشکلاتی که ممکن است در این راه طولانی برایشان ایجاد شود صحبت کنند و راه حل های مساله را به آنها یاد بدهند. این گونه جوانان از ازدواج کردن ترس کمتری را پیدا می کنند.
نقش حمایتی والدین و خانواده ها در حل مشکلات و معزلات و چالش های روحی، روانی، فکری و اقتصادی فرزندان غیر قابل انکار است. خانواده ها باید در کنار حمایت های خود حس ارزشمندی و اعتماد به نفس را در جوانان تقویت کرده و با سپردن مسئولیت های ریز و درشت از سنین پایین تر، هم به آنان شهامت اقدام بدهند و هم مسئولیت پذیری را در وجود آنها نهادینه کنند. علاوه بر همه این موارد ایجاد فرهنگ آموختن و بهره مندی از مشاوره برای ارتقای فردی و رفع مشکلات، میتواند مشکلات ازدواج را تا حدود زیادی کاهش دهد.
ج-نقش رسانه ها در ازدواج
راه دیگر برای ترغیب کردن جوانان به ازدواج، رسانه ها می باشد.علاوه بر ساختن فیلم ها و سریال هایی در این زمینه، روزنامه ها و مجلات و فضای مجازی، هم میتواند به عنوان یکی از ابزارهایی باشند که میتوانند در تشویق جوانان به ازدواج موثر واقع شوند. متاسفانه صدا و سیما و رسانه ها در این زمینه بسیار بد عمل کرده اند و با رواج تجملات، ذائقه افراد جامعه را از ساده زیستی به سوی تجملگرایی و ظاهر بینی سوق داده اند. بنابراین باید به طور جدی به بحث اصلاح فرهنگی، ترویج ساده زیستی و رشد معنویت، آموزش درست روابط زناشویی و آموزش مهارتهای ارتباطی از طریق رسانه ها پرداخته شود.
کلینیک های روانشناسی و مشاوره برای ازدواج
برای تشویق جوانان به ازدواج از سهم کلینیک های روانشناسی و مشاوره نیز نباید گذشت. برگزاری کارگاه های مربوط به مهارت های انتخاب همسر و هنر همزیستی همسران در کلینیک های روانشناسی نیز میتواند ذهنیت جوانان را به ازدواج بازتر کرده و تصمیمگیری آن ها را راحت ترنماید.
آموزشهای مهارت محور
اصلاح سیستم معیوب آموزش و پرورش نکته بسیار مهمی است، چرا که طی ۱۲ سال آموزش تقریبا هیچ گونه مهارتی برای ورود به زندگی و اجتماع برای افراد ایجاد نکرده است. همچنین در تحصیلات دانشگاهی نیز شاهد این مشکل هستیم. این است که می بینیم افراد حتی با درجه بالای علمی هنوز مهارتهای رفتاری و اجتماعی و فرهنگی مناسب و درخور توجه را نیاموخته اند و حتی در زمینه شغلی خود نیز تخصص چندانی ندارد تا به راحتی جذب بازار کار شوند.
جوانی که سالهای زیادی را صرف آموزش دیدن کرده است و به نسبت آن سنش هم بالا رفته، حال با اتمام دوران تحصیلش با چالش هایی روبرو میشود. در پسران رفتن به سربازی و نداشتن سابقه کار و نیافتن شغل مناسب و در دختران بالا رفتن سن و سطح توقعات و نبود کار مناسب معزلاتی هستند که با سیستم آموزشی معیوب وارد چرخه زندگی جوانان شده اند و باید اصلاح شوند.
در تحقیقاتی که از کشور های دیگر در زمینه آموزش انجام شده است، ملاحظه شد که سیستم آموزشی این کشورها قالب متفاوتی با سیستم آموزش و پرورش ما دارد، بگونه ای که زمانی که یک کودک وارد این سیستم میشود تا پنج سال اول سرمایه گذاری کاملی روی او انجام می دهند تا رفتارهای درست در جامعه را در قالب نقاشی، هنرهای تجسمی و … به او آموزش دهند.
هرچند این کشورها پنج سال را روی این کودکان سرمایه گذاری میکنند، اما تا ۶۰ سال از این سرمایه گذاری بهره برداری میکنند. آموزش هایی که این کشورها به فرزندانشان میدهند تعلق خاطر، احساس مسئولیت پذیری، دانستن قواعد رفتاری زندگی اجتماعی را در آنها به دنبال دارد، درحالی که ما از برخی از این آموزش ها غافل مانده‌ایم.
از آنجایی که ما این آموزش‌ها مانند فرهنگ کار، شهرنشینی، زندگی و خانواده را از کودکی به شهروندانمان آموزش نداده ایم، برای همین وقتی به سن بالاتر میرسند، به سختی می شود آنها را متقاعد کنیم که این نوع مدل های رفتاری را داشته باشند.
سازمان های متولی ازدواج
در حال حاضر دستگاه های مختلفی همچون بهزیستی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان، شهرداری و … هرکدام متولی حوزه ازدواج جوانان هستند، درحالی که نقشه راهی ندارند و به صورت سلیقه ای عمل می کنند. برای همین ضروری به نظر می رسد که در شرایط کنونی در این رابطه یک واکاوی و آسیب شناسی داشته باشند.
مساله مهم دیگر استفاده از بیمه مشاوره است. به نحوی که خدمات مشاوره هم تحت نظر بیمه ها قرار بگیرد چرا که به دلیل هزینه های گزاف مراکز مشاوره و درمان بالینی، افراد از مراجعه به آنها خودداری می کنند. بنابراین پیگیری این امر برای اجرایی شدن آن بسیار حائز اهمیت می باشد.
عوارض بالا رفتن سن ازدواج
به ازاء هر ۱۰ سال ۲٫۵ سال به سن ازدواج اضافه میشود. مسئله ازدواج در کشور از مرحله هشدار گذشته و به مرحله بحران رسیده، در وضعیت فعلی جوانان زیادی داریم که تمایل دارند ازدواج کنند، اما متاسفانه موانع مختلفی وجود دارد که مانع از تحقق این هدف میشود. طبق بررسی های موجود، بهترین سن برای ازدواج جوانان بین ۲۲ تا ۲۶ سال است. در این سن فرد شرایط مناسبی دارد تا وارد زندگی مشترک شود، اما متاسفانه در شرایط کنونی از این سن عبورکرده‌ایم. هر ۲ خانواده ایرانی یک جوان مجرد دارند.
مشکلات اقتصادی مانع ازدواج جوانان
بیش از ۷۰ درصد از جوانانی که ازدواج نمی کنند، مشکلات اقتصادی را مهمترین مانع برای ازدواج خود می‌دانند. ۱۲ میلیون دختر و پسر در سن ازدواج در کشور داریم که بیش از سه میلیون نفر آنها تحصیلات عالیه دارند و حدود ۷۰۰ هزار نفر از آنها را دخترانی تشکیل میدهند که در سن تجرد قطعی هستند. تا حدود چند سال پیش سن تجرد قطعی دختران حدود ۴۰ سال بود، اما اکنون به حدود ۵۰ سال افزایش یافته است. در این تحقیقات مشخص شده که بیشتر دختران پیدا نکردن همسر مناسب را عامل اصلی تاخیر در ازدواجشان دانسته‌اند.
بیکاری دلیل عدم ازدوج پسران
و اما دلایل عدم تمایل پسران به ازدواج براساس تحقیقات میدانی به عمل آمده این است که بیش از ۷۰ درصد از پسران، بیکاری را عامل اصلی ازدواج نکردن خود عنوان کرده اند. همچنین ۵۴ درصد از جوانان نداشتن مسکن و ۳۰ درصد هم مشکل پیدا کردن فرد مناسب را عامل تاخیر در ازدواج خود دانسته‌اند.
ازدواج سفید یا همباشی
یکی از مشکلات اساسی که در بحث ازدواج جوانان داریم این است که، فاصله بین بلوغ جنسی جوانان با ازدواج آنها افزایش یافته که وقتی این فاصله زیاد شود، برخی ناهنجاری ها را پیش می‌آورد. یکی از این مشکلات، ازدواج سفید یا به عبارت بهتر «همباشی سیاه» است که باعث افزایش این آمار شده است. تغییرات فرهنگی و تغییر کردن معنای رابطه‌ها باعث به وجود آمدن این معضل شده است؛ معضلی که مبدا آن کشور‌های نروژ، سوئد، فرانسه و اسپانیا بوده است و حال شاهد آن در کشور خودمان هستیم. در نوشتارهای آتی به شرح و بسط مسائل پیرامون ازدواج پرداخته خواهد شد.
یادداشت از زینب معدنپور فعال فرهنگی و کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث
اخبار مرتبط
ثبت دیدگاه