جوانان ایران؛ مهم یا بی ارزش؟
حدود یک‌سوم جمعیت کشور را جوانان تشکیل می‌دهند. سن جوانی بین ۱۸ تا ۳۵ سال از سوی وزارت ورزش و جوانان تعریف‌شده است. در وضعیت فعلی کشور جوانان کشور اکثراً بی‌انگیزه و ناامید هستند و این سؤال را در ذهن قشر جوان پیش می‌آید: جوانان ایران؛ مهم یا بی ارزش؟
جوان و جوانی از دیدگاه قرآن کریم
از دیدگاه قرآن کریم جوان به معنای قوت و قدرت است؛ اما قرآن قوت و قدرت را منحصر در جسم نمی‌داند بلکه تکامل قدرت را به نیروی تعقل و ایمان می‌داند. از منظر قرآن مجموع فراز و نشیب زندگی انسان در سه مرحله است؛ مرحله ضعف کودکی، دوران قوت و قدرت جوانی و مرحله ضعف و ناتوانی پیری. قرآن با تعابیر متفاوتی به مرحله جوانی انسان اشاره نموده است. قرآن کریم و روایات اسلامی به دوره حساس نوجوانی و جوانی عمر انسان اهمیت ویژه‌ای داده‌اند. قرآن کریم با طرح الگوهایی از جوانان شایسته، همانند جوانان اصحاب کهف و برخی از پیامبران جوان و یادآوری برخی از داستان‌ها و نکات اخلاقی و تربیتی، سیمای جوان شایسته را ترسیم می‌کند.
حضرت علی‌اکبر به‌عنوان نماد جوان است
در جمهوری اسلامی ایران حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام به‌عنوان نماد جوان شناخته‌شده و میلاد ایشان به‌عنوان روز جوان و هفته جوان نام‌گذاری شده است؛ اما آیا مسئولان ما همین‌طور که حضرت امام حسین به جوان خود اعتماد کرد و اعتقاد داشت، به جوانان امروز بها می‌دهند؟
جوانان بعد از بیانیه گام باید در عمل هم جدی گرفته شوند
جوانی، مهم‌ترین بخش زندگی آدمی است و در این دوران، مهم‌ترین مسئله برای جوانان، نیازهای روحی آن‌هاست؛ و باز مهم‌ترین مسئله در این حوزه، نحوه تأمین و اقناع مطلوب این قبیل نیازها است. در نظر گرفتن وضعیت جوانان و مهیاکردن زمینه‌های رشد علمی و معنوی آنها از ضروری‌ترین امور و نیاز اصلی جوانان برای حمایت از ایشان است و شاید مهم‌ترین وظیفه مسئولین کشور این باشد تا به‌جای نیروی افسرده و ناتوان، نیروهای مولد آینده را بسازد و همچنین به جوانان بها بدهد و میدان را برای اثرگذاری و نقش‌آفرینی جوانان هموار سازد. این موضوع پس از بیانیه گام دوم رهبر انقلاب بسیار بیشتر از گذشته موردتوجه است.
جوانان امروز کشور چه می‌خواهند؟
اما متأسفانه موضوع جوانان و توجه به جوانان در شعارهای پشت تریبون مانده است و معلوم نیست که چه زمانی به منویات رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم و جوان‌گرایی و جوان باوری توجه خواهد شد. جوانان امروز کشور چه می‌خواهند؟ جوانان توجه، موقعیت رشد، فضای کار و نشان دادن استعدادهای خود را می‌خواهند و این وظیفه حاکمیت است که عرصه را برای جوانان محیا سازد. چطور در زمان دفاع مقدس در خط مقدم جوانان حضور داشتند پس امروز هم باید به جوانان تکیه کرد و جوانان را به ماموریت خطیر راهبری و مدیریت جمهوری اسلامی گمارد.
مهم‌ترین نیاز جوانان چیست؟
در نگاه اول، نیازهای آنان را می‌توان به دودسته با عناوین «نیازهای اولیه» و «نیازهای ثانویه» تقسیم نمود. منظور از «نیازهای اولیه»، احتیاجات زیستی و یا فیزیولوژیکی نظیر احتیاج به هوا (اکسیژن)، آب، غذا، استراحت، خواب و برخی ضرورت‌های غریزی دیگر است. «نیازهای ثانویه»، در حقیقت، همان نیازهای اساسی روانی می‌باشند که عمدتاً شامل موارد ذیل است:
- نیاز به امنیت (ایمنی خاطر): به این مفهوم که جوانان در کلیت زندگی، بتواند نسبت به محرک‌هایی که از محیط خانواده، جامعه، آموزشگاه و گروه همسالان دریافت می‌کنند، پاسخ مناسب داده و از نوعی آرامش درونی برخوردار شوند و بر نگرانی‌های خاص این سنین فائق آیند.
- نیاز به مقبولیت (پذیرش): نسل جوان از جایگاه و منزلت قابل قبولی در نزد خانواده، جامعه و آموزشگاه و به‌ویژه گروه همسالان برخوردار باشد و این موقعیت از سوی نهادهای مذکور، به‌خوبی پذیرفته‌شده باشد.
- نیاز به موفقیت و پیشرفت: جوانان، جویای نام، افتخار و کامیابی هستند و هر عاملی که بتواند احساس تعالی را در آنها ارضاء نماید، مورد اقبالشان واقع می‌شود هر نوع پیشرفت نسبی جوانان، چنان چه مورد تأیید اطرافیان و تشویق آنها واقع شود، آنان را در اتخاذ گام‌های بلند و اساسی به‌سوی آینده یاری خواهد نمود.
- نیاز به دادوستد عاطفی: احتیاج به دوست داشتن و دوست داشته شدن، مکمل یکدیگرند. جوانان به همان اندازه که مایل‌اند با دیگران، رابطه‌ای مبتنی بر عواطف پاک و سالم برقرار نمایند، نیاز دارند تا متقابلاً مورد لطف و محبت دیگران نیز واقع شوند. ابراز محبت در جلوه‌های مختلف قلبی، زبانی و عملی، موجب اطمینان خاطر آنان می‌شود.
- نیاز به تحصیل یک فلسفه حیاتی ارضاء کننده: اگر جوانان بدانند که «چرا» باید زندگی کنند، قادر خواهند بود با هر «چگونه‌ای» بسازند، یعنی با مشکلات خاص زندگی‌شان به‌خوبی مقابله نمایند. لازم است. اندیشه جوانان را در مورد مسائلی نظیر فلسفه خلقت (آفرینش)، فلسفه زندگی و فلسفه مبارزه برای زندگی، تقویت نموده و در جهات اقناع‌کننده‌ای آنها را هدایت نمود.
- نیاز به معنویت: جوانان، از روحی پاک و قلبی زلال برخوردارند و مایل‌اند با مبدأ هستی و پروردگار متعال رابطه‌ای روشن، قابل‌درک و مستمر برقرار نمایند، این نیاز اصیل‌ترین، احتیاج روحی آنان محسوب می‌شود.
- نیاز به خودشکوفایی (تحقق خویشتن): اگر شرایط برای جوانان به‌گونه‌ای فراهم شود که آنان بتوانند، همه ظرفیت‌های درون و استعدادهای مکنون خود را بشناسند، در حقیقت تحقق نفس در آنها، تجلی‌یافته است.
- مشکلات جوانان امروز ایران چیست؟
اما متأسفانه تأثیرگذارترین قشر جامعه یعنی جوانان در طول سال‌های گذشته متولی چندان مقتدری نداشته‌اند و همین امر سبب شده برنامه‌ها در حوزه جوانان آن‌طور که باید پیش نرود. هرروز به تعداد جوانان جویای کار افزوده می‌شود و آمار‌های بیکاری در کشور نگران‌کننده است. در مقابل، قیمت خرید یا اجاره مسکن هم سر به فلک‌زده و جوانان همان‌طور که نمی‌توانند به تهیه مسکن اقدام کنند از ازدواج نیز سرباز می‌زنند و این روند دو مینو‌وار ادامه دارد و جوانان افسرده‌تر از همیشه هستند و این رویه باید به پایان برسد وگرنه با مشکلات بسیار بزرگ‌تری روبرو خواهیم شد و بحران جوانان و بیگانگی آنان با جامعه و حاکمیت شکل خواهد گرفت.
راهکار حل مشکلات جوانان
به نظر می‌رسد در ابتدا باید متولی حوزه جوانان بااقتدار بیشتری شکل‌گیری شده و اعتبارات مالی و حمایت‌های معنوی لازم از این مرکز انجام پذیرد. قرارگاه مرکزی جوانان زیر نظر رئیس‌جمهوری می‌تواند یک فضای قوی و مهم برای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در حوزه جوانان باشد زیرا که برای مثال مشکلات مسکن، ازدواج یا اشتغال جوانان فقط از عهده وزارتخانه ورزش و جوانان برنمی‌آید بلکه یک سری موضوعات کاملاً چندبخشی و چند ریشه‌ای هستند و باید همه دستگاه‌های دولتی و نهادهای اجرایی تعهد لازم را به حوزه جوانان داشته باشند.
رویکرد علمی در حل مشکلات جوانان
اگر بخواهیم با رویکرد علمی به حل مشکلات جوانان بی اندیشیم، ابتدا باید هویت جوانان و نوجوانان امروز را بازسازی و ترمیم کنیم و در ادامه زیرساخت‌های مناسب برای پاسخگویی به انواع نیازهای مادی و معنوی آنان را فراهم کنیم. اگر به رشد کاهش آسیب‌های اجتماعی در قشر جوان فکر می‌کنیم، باید مشکلات بیکاری، بی‌مسکنی، عدم ازدواج و طلاق جوانان را حل کنیم و مسئولیت‌پذیری جوانان را با دادن نقش‌های مهم به آنان بالا ببریم.
نقش جوانان در گام دوم انقلاب
مهم‌ترین مسئولی که در کشور ایران و انقلاب اسلامی به جوانان باور دارد و از جوانان حمایت می‌کند، رهبر معظم انقلاب است. ایشان با ارائه بیانیه گام دوم انقلاب فصل الخطاب محکمی را برای جوان‌گرایی و باور جوانان و استفاده از ظرفیت‌های آنان ارائه کرد. تبیین چشم‌اندازهای آینده و توصیه درباره آینده انقلاب اسلامی در هفت موضوع علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزت ملی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن و سبک زندگی مورد تأکید بیانیه گام دوم انقلاب قرارگرفته است. شاه‌بیت این بیانیه به نقش جوانان در تمدن سازی نوین اسلامی اشاره می‌کند؛ مقام معظم رهبری می‌فرماید: نسل جوان مؤمن، دانا و پرانگیزه باید محور پیشرفت جامعه اسلامی باشند؛ سه صفتی که برای جوان به‌کاربرده شده بسیار قابل‌توجه است.
مطالبه گری جوانان باقدرت ادامه پیدا کند
درست است که در عمل شاید توجه چندانی به گام دوم انقلاب و تکیه کردن به جوانان نمی‌شود اما نباید ناامید شد و همین جوانان باید مطالبه گری کرده و بر اساس اصول اخلاق‌مداری و انصاف تمامی حق‌وحقوق قشر جوان را از مسئولین بخواهند. با دست رو دست گذاشتن مشکلی نمی‌شود و باید همین جوانان به حال خود فکری کنند و بر اساس منویات رهبر معظم انقلاب به درخواست‌ها و مطالبات خود پافشاری کرده و نقش مهمی را بهبود اوضاع کشور و توسعه صحیح مملکت ایفا کنند.
یادداشت از علیرضا گروسی صاحب امتیاز و مدیرمسئول پایگاه خبری سمن جوانان
اخبار مرتبط
ثبت دیدگاه