اهمیت و ضرورت حفاظت از خاک
خاک عنصر اصلی تأمین‌کننده امنیت غذایی در هر کشوری است. ازاین‌رو اتحادیه بین‌المللی خاک پنجم دسامبر را روز جهانی خاک نام‌گذاری کرده است لذا اهمیت و ضرورت حفاظت از خاک بسیار مهم است
خاک میزبان و دربردارنده یک‌چهارم تنوع زیستی کره زمین است
خاک یکی از پیچیده‌ترین اکوسیستم‌های موجود در طبیعت و یکی از متنوع‌ترین سکونت‌گاه‌های روی کره زمین است. خاک میزبان و دربردارنده یک‌چهارم تنوع زیستی موجود روی کره زمین است. تخمین زده‌شده که حدود ۹۰ درصد موجودات زنده، بخشی از چرخه حیات خود را در خاک می‌گذرانند، بنابراین حفاظت از آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
همان‌طوری که می‌دانید خاک دربرگیرنده ترکیبی از ارگانیسم‌های مختلفی است که با یکدیگر تعامل داشته و در چرخه‌های جهانی که ضامن تداوم حیات روی کره زمین هستند، نقش‌آفرینی می‌کنند. در هیچ جایی از طبیعت، گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی به‌مانند خاک به‌صورت درهم‌فشرده وجود ندارند. یک گرم خاک حاوی میلیون‌ها موجود زنده و چندین هزار گونه باکتری است. بااین‌حال، این تنوع زیستی ازآنجاکه زیرزمین قرار داشته و در برابر چشمان آدمی نیست، کمتر شناخته‌شده است.
حفاظت از خاک
برای درک اهمیت حفاظت از خاک باید گفت که برای تشکیل یک سانتیمتر خاک در کره زمین به‌طور متوسط به ۴۰۰ سال زمان نیاز است که در ایران با توجه به فرسایش هشت برابری استاندارد، این زمان ۸۰۰ سال برآورد شده، بنابراین باید توجه مردمی که در ایران زندگی می‌کنند، دولت و حاکمیت به خاکشان به‌طور متوسط دو برابر متوسط توجه جهانی باشد اما به نظر می‌رسد که این‌طور نیست.
خاک سرمايه ملي و بستر حيات است
خاک همچنین به‌عنوان منبع طبيعي، سرمايه ملي و بستر حيات، نقش اساسي در استقرار و رشد جوامع بشري و نيز ساير مخلوقات دارد و درواقع بخشي از زنجيره غذايي انسان و ساير حيوانات از خاك است به همين دليل هرگونه آلودگي موجود در خاك می‌تواند در طي زنجيره غذايي، به سطوح بالاتر انتقال‌یافته و درنهایت در انسان تمركز يابد.
با توجه به این‌که روند فرسایش خاک، شور شدن تدریجی آن، کوچک شدن اراضی کشاورزی و آلودگی خاک ازجمله مواردی است که خاک را به‌عنوان بستر رشد گیاه و تولید محصولات کشاورزی تهدید می‌کند لذا وظیفه تک‌تک ماست که از این سرمایه ارزشمند در برابر تهدیدات محافظت کنیم.
خاک سالم برای زندگی سالم
همان‌طوری که می‌دانید سال ۲۰۱۵ با پیام خاک سالم برای زندگی سالم از سوی سازمان ملل متحد به‌عنوان سال بین‌المللی خاک اعلام‌شده است. اختصاص دادن یک سال به این پدیده طبیعت، نشان از ارزشمند بودن آن دارد. ما همه می‌دانیم که خاک‌های جهان به دلیل توسعه شهرها، جنگل‌زدایی، شیوه‌های مدیریت و کاربری ناپایدار سرزمین، آلودگی، چرای مفرط و پدیده تغییر آب‌وهوا در معرض خطر نابودی قرار دارند و مادامی‌که خاک‌ها درخطر باشند زندگی سالم نیز نمی‌تواند مفهوم چندانی داشته باشد.
یادداشت از امین گلی کلانپا؛ کارشناس ارشد مهندسی شیمی خاک
اخبار مرتبط
بیانیه انتقادی تشکل‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور درباره آب‌های ژرف
جایزه بین المللی صرفه جویی آب توسط پژوهشگران جوان ایرانی کسب شد
ثبت دیدگاه