از جبهه‌های جنگ ۱۲ روزه تا قلب جامعه؛ خبرنگار، وجدان بیدار جهان
هفدهم مرداد، سالروز شهادت محمود صارمی، خبرنگار شجاع و متعهد ایرانی، نه تنها فرصتی است برای بزرگداشت مقام خبرنگار، بلکه یادآور ارزش بنیادین حقیقت‌طلبی در جامعه انسانی است. روز خبرنگار، روز پاسداشت آنان است که با قلم و دوربین، با کلمه و تصویر، دیده‌بانان بیدار جامعه‌اند؛ آنان که شب را چراغ بر دست می‌پیمایند تا صبح حقیقت را به ما برسانند.
خبرنگار؛ وجدان بیدار جهان
خبرنگاری، یک شغل صرف نیست. خبرنگار، وجدان بیدار جهان، بر دوش خود مسئولیتی بس سنگین دارد: رسالت آگاهی‌بخشی. در دنیایی که گاه اطلاعات، ابزار سلطه می‌شود و گاه سانسور، واقعیت را به حاشیه می‌راند، خبرنگار وظیفه دارد پرده از چهره پنهان حقیقت بردارد؛ حتی اگر این مسیر، پرهزینه و دشوار باشد.خبرنگاران، دیده‌بانان عرصه عمومی‌اند؛ آنان که با صداقت، دقت و تعهد، در دل بحران‌ها حضور دارند، بیآنکه خود خبر باشند. صدای خاموشان‌اند، چشم نگران عدالت، و روایتگر دردها، امیدها و آرزوهای مردمان.
جایگاه خبرنگار در فرایند توسعه و حکمرانی خوب
جامعه‌ای که خواهان توسعه است، باید رسانه‌ای پویا، منتقد و مستقل داشته باشد. توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در گرو شفافیت، و شفافیت در گرو اطلاع‌رسانی آزاد و مسئولانه است. رسانه و خبرنگار، نه در جایگاه تبلیغاتچی نهاد قدرت، بلکه در قامت پرسشگر آگاه و مسئولیت‌پذیر، می‌توانند بسترساز اعتماد اجتماعی، سرمایه اجتماعی و مشارکت شهروندی باشند.در تجربه جهانی نیز دیده‌ایم که هر جا رسانه آزاد و خبرنگار پرسشگر حضور داشته، مسیر اصلاح و پیشرفت هموارتر بوده است. خبرنگار، وجدان بیدار جهان، اگرچه گاهی تنهاست، اما در حقیقت در خط مقدم دفاع از حقوق عمومی قرار دارد.
خبرنگاری، میان خطر و شرافت
واقعیت آن است که حرفه خبرنگاری در بسیاری از نقاط جهان، حرفه‌ای پرخطر است. خبرنگاران بسیاری جان خود را بر سر افشای حقیقت، مقابله با فساد، یا گزارش از مناطق جنگی و بحران‌زده از دست داده‌اند. در کشور ما نیز، خبرنگارانی بوده‌اند که با وجود همه محدودیت‌ها، با وجدان حرفه‌ای و دغدغه‌مندی اجتماعی، تلاش کرده‌اند حقیقت را قربانی مصلحت‌های کاذب نکنند.در همین روزها، شجاعت خبرنگاران حاضر در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی اخیر، که در میانه‌ی آتش و آوار، صدای مردم شدند و روایت واقعی رنج، مقاومت و جنایت را به تصویر کشیدند، نشان داد که خبرنگار می‌تواند صدای وجدان جهان باشد. آنان با جان خویش، از حقیقت محافظت کردند، بیآنکه پشت تریبونی قدرتمند باشند؛ و این یعنی خبرنگاری، ایستادن در خط مقدمِ حقیقت، حتی با بهای جان.به همین دلیل، احترام به خبرنگار، صرفاً احترام به یک صنف نیست، بلکه ارج نهادن به ارزش‌هایی چون آزادی بیان، کرامت انسانی، شفافیت و پاسخگویی است.
رسانه و دانشگاه؛ دو بال آگاهی اجتماعی
به‌عنوان عضوی از جامعه دانشگاهی، باور دارم که ارتباط میان دانشگاه و رسانه باید عمیق‌تر و هدفمندتر شود. تولید دانش، اگر در کتابخانه‌ها حبس شود، تأثیری بر جامعه نخواهد داشت. خبرنگاران تخصصی می‌توانند به‌مثابه پل میان دانشگاه و جامعه، مفاهیم علمی را به زبان مردم ترجمه کنند، کاربردهای اجتماعی علم را به تصویر بکشند و گفت‌وگوی علمی در جامعه را رونق دهند.دانشگاه، با تکیه بر پژوهش و تحلیل، و رسانه، با تکیه بر روایت و تأثیرگذاری، می‌توانند بازوی فکری جامعه‌ای باشند که در پی پیشرفت پایدار است.
تقدیر از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر
امروز، در روز خبرنگار، وظیفه دارم از تلاش‌های شبانه‌روزی خبرنگارانی که بی‌هیاهو و بی‌ادعا، در خط مقدم جبهه آگاهی می‌جنگند، قدردانی کنم. آنانی که از دل مشکلات معیشتی، نبود امنیت شغلی، فشارهای گوناگون و بعضاً فضای غیرحمایتی عبور می‌کنند و همچنان بر اصول حرفه‌ای خود پای می‌فشارند.خبرنگاران محلی، خبرنگاران حوزه محیط زیست، خبرنگاران حوزه جوانان و جامعه مدنی، که گاه در سایه مانده‌اند، اما نقشی کلیدی در مطالبه‌گری و امیدآفرینی ایفا می‌کنند، شایسته احترام مضاعف‌اند.
مسیر پیش رو: مسئولیت جمعی ما
پاسداشت روز خبرنگار، فقط به تبریک‌های نمادین خلاصه نشود. لازم است نظام رسانه‌ای ما از سطح شعار عبور کند و به خبرنگار به‌مثابه سرمایه اجتماعی نگاه کند. فراهم‌سازی آموزش‌های حرفه‌ای، تأمین امنیت شغلی، رعایت حقوق صنفی و تضمین آزادی‌های قانونی، بخشی از مسئولیت‌های ساختاری در این مسیر است.در سوی دیگر، ما شهروندان، کنشگران اجتماعی، استادان دانشگاه و فعالان جامعه مدنی نیز مسئول‌ایم. مسئول برای حمایت از رسانه‌های مستقل، تغذیه آنها با داده‌های درست، و درک جایگاه ارزشمند خبرنگاران در ساخت جامعه‌ای آگاه، مسئول و مطالبه‌گر.
در پایان…
روز خبرنگار را به تمام تلاشگران عرصه آگاهی، صداقت و مسئولیت اجتماعی تبریک می‌گویم. باشد که جامعه ما قدردان این سرمایه‌های بی‌ادعا باشد و راه برای شکوفایی رسانه‌های آزاد، اخلاق‌محور و متعهد، هموارتر گردد.با امید به فردایی که خبر، نه در هیاهوی دروغ، بلکه در سکوت حقیقت بدرخشد.
دکتر بهزاد صادقی|استاد دانشگاه|دبیر شبکه محیط زیست استان آذربایجان شرقی
ثبت دیدگاه