مطالبه حقوقی یک جوان ایرانی در مورد سلاح شیمیایی

 مطالبه حقوقی یک جوان ایرانی در مورد سلاح شیمیایی

این متن به عنوان  مطالبه حقوقی یک جوان ایرانی در مورد سلاح شیمیایی برگرفته از مقاله علمی در رشته حقوق بین الملل با عنوان مسئولیت بین المللی دولت ها در مقابل شرکت های خارجی ناشی از استفاده سلاح شیمیایی در جنگ ایران و عراق است. نویسندگان این مقاله دکتر محمد ستایش پور استاد حقوق بین الملل دانشگاه قم و پرنیان شفائی دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل دانشگاه قم هستند.

 استفاده از سلاح شیمیایی علیه ایران توسط رژیم بعثی عراق

منشأ بروز جنگ عراق علیه ایران که یکی از طولانی ترین درگیري هاي مسلحانه در طول تاریخ معاصر به شمار می رود، مرزي، ایدئولوژیکی و جاه طلبی هاي سیاسی صدام حسین عنوان می شود. استفاده بی محابای عراق از سلاح های شیمیایی در این جنگ علیه شهروندان آن کشور و نیز علیه نیروهای نظامی و مردم غیر نظامی ایران جنایتی بین المللی بود که هیچ گاه از خاطره تاریخ محو نخواهد شد.

مسئولیت کیفری افراد موثر در کاربرد سلاح شیمیایی علیه ایران

استفاده نیروهاي عراقی از سلاحهاي شیمیایی علیه نظامیان و غیرنظامیان ایرانی در طول جنگ، از یکسو مسئولیت کیفري افراد ذيربط به علت ارتکاب جنایت جنگی را به دنبال دارد و از سوي دیگر، موجب مسئولیت بین المللی دولت عراق میشود. تقارن این دو مسئولیت در اساسنامه ها و رویه هاي دادگاه هاي کیفري بین المللی و طرحهاي ۲۰۰۱ و ۲۰۱۱ کمیسیون حقوق بین الملل سازمان ملل متحد درمورد مسئولیت دولتها و سازمانهاي بین المللی مورد شناسایی قرار گرفته است

اثرات زیان بار و بی شمار سلاح های شیمیایی

می توان مدعی شد که یکی از سیاه ترین اوراق گاه شمار این جنگ، استفاده از تسلیحات ممنوعه شیمیایی از سوی عراق است، چرا که حتی سال ها پس از جنگ، هنوز هم درد و رنج ناشی از استنشاق مواد شیمیایی، کالبد رنجور مصدومین شیمیایی و خانواده ایشان را هدف قرار می دهد و این خود لزوم توجه جدی به احقاق حق مصدومین شیمیایی در صحنه بین المللی را بیش از پیش هویدا می سازد.

از آنجا که این قبیل اقدامات، مسئولیت ناقضان را به همراه خواهد داشت، طرح و پیگیری مسئولیت مرتکبان را جدی و البته حساس می نماید. با این حال، باید توجه داشت که این مسئولیت در دو قالب مسئولیت کیفری فردی ناشی از اقدامات مرتکبین و مسئولیت بین المللی دولت در قبال نقض تعهدات بین المللی دولت، قابل تفکیک است

هدف عراق از بکارگیری سلاح شیمیایی علیه ایران چه بود؟

هدف عراق از بکارگیری سلاح های شیمیایی جلوگیری از پیشروی ناگهانی قوای نظامی ایران در مواضع و استحکامات عراق و مهار پیامدهای سیاسی استراتژیک آن بود. تاثیرات روحی روانی سلاح های شیمیایی و آثار کاربرد آن در ایجاد پراکندگی در نیروها و از میان بردن قدرت مقاومت یا پیشروی آنها و اخلال در سازمان رزم مورد توجه عراقی ها بود.

عراقی ها برای دستیابی به توان شیمیایی اقدامات زیر را انجام دادند:

1. برقراری مناسبات تجاری با کشورهای غربی به منظور خرید فن آوری مواد و تجهیزات مربوط به جنگ افزار شیمیایی.
2. عقد قرارداد خرید تجهیزات فنی گوناگون با شرکت های تولیدکننده وسایل شیمیایی در آلمان غربی
3. خرید ترکیبات شیمیایی مربوط به تولید عوامل اعصاب از کشورهای غربی به ویژه آلمان و هند
4. تاسیس کارخانه های ساخت و تولید جنگ افزار شیمیایی به ویژه در شهر سامرا.

پیگیری  بین المللی دولت ایران در زمینه استفاده  از سلاح شیمیایی توسط عراق

از مهم ترین اقداماتی که می بایست در قبال جنایات ارتکابی توسط عراق و متحدانش در جریان جنگ تحمیلی صورت گیرد، پیگیری قضایی موضوع و تلاش برای محکومیت کیفری مقامات عراقی مربوط و افراد کمک کننده به ایشان و همچنین تلاش برای طرح مسئولیت دولت وقت عراق و دولت های تجهیز کننده آن به مواد شیمیایی، به منظور دریافت غرامت و جبران بخشی از خسارات وارده به قربانیان ایرانی سلاح های شیمیایی می باشد

ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین آسیب را از به کارگیری سلاح های نامتعارف در طول تاریخ دیده است. استفاده از سلاح های شیمیایی از سوی عراق، در حالی اتفاق افتاد که این کشور جزو کشورهای امضا کننده پروتکل ژنو در سال ۱۹۲۵ درباره منع استفاده از سلاح های سمی، خفه کننده و ترکیبات باکتریولوژیک قرار داشت.

قربانی گرفتن سلاح های شیمیایی باعث شد جمهوری اسلامی ایران از بدو شروع گفت و گوهای مربوط به تدوین کنوانسیون در ژنو و همچنین در کمیسیون مقدماتی آن جزو فعال ترین کشورهای عضو باشد. ایران در سال ۱۹۹۷ .م با تصویب مجلس شورای اسلامی به کنوانسیون پیوست و از همان آغاز همواره عضو شورای اجرایی سازمان بوده و حضوری فعال و تا ثیر گذار در  opcw داشته است.

اخبار مرتبط

سمن ها کمک حال قوه قضاییه